با وجود پيشرفتهاي صنعتي و تکنولوژيکي دوران معاصر هنوز يکي از عوامل مخرب و تهديد کنندة دستاوردهاي بشر، سوانح طبيعي بوده و وقوع سوانح طبيعي اخير، به اثبات رسانده که توسعة پايدار، حتي در پيشرفتهترين کشورهاي جهان به وقوع نخواهد پيوست مگر آنکه علوم و فنون مرتبط با زمين وارد عمل شده و آگاهي و دانش مورد نياز را در اختيار جوامع قرار دهند. در مجموعة علوم مرتبط با زمين، مهندسي نقشهبرداري به عنوان علم مطالعة هندسه و فيزيک زمين و تغييرات آن يکي از موثرترين و مرتبطترين شاخههاي علمي مرتبط با سوانح طبيعي محسوب گرديده و بدين لحاظ در سطح جهان، خصوصا کشورهاي پيشرفته توجة خاصي به بکارگيري اين علم در جهت کاهش سوانح طبيعي بوجود آمده است.در ايران نيز، با توجه به خسارات مالي و جاني حاصل از سوانح طبيعي گروه مهندسي نقشهبرداري دانشگاه تهران وظيفة خود دانسته که همچون ساير کشورهاي جهان در صدد بکارگيري هرچه بيشتر اين علم در جامعه برآمده و بدينسان بتواند گامي در جهت کاهش سوانح طبيعي و به طبع آن حفظ زير ساختارهاي جامعه برداشته، و امکان حصول توسعة پايدار را فراهم آورد.
طبيعت اطراف ما داراي خصوصيات و زبان خاص خود بوده که عدم آگاهي از آن ميتواند موجب بروز سوانح طبيعي گردد. به عنوان مثال باران و بارندگي يکي از پديدههاي معمول طبيعت است. اما همين پديدة طبيعي و مورد نياز حيات بر روي زمين در صورت عدم آمادگي در مقابل آن ميتواند منجر به سانحه ضرر مالي و حتي مرگ و مير گردد. به عنوان يک مثال ساده اگر در يک روز باراني بدون چتر و لباس مناسب در معرض باران قرار گيريم، ممکن است بارندگي و خيس شدن موجب مريضي و حتي مرگ گردد. با توجه به تکرار و کثرت مواجه با اين پديده بشر به آن خو گرفته و لحاظ نحوة زندگي مسالمتآميز با اين پديده را آموخته است. به همين صورت در منطقة جغرافيائي ايران به سبب فعاليتهاي تکتونيکي، ايران جزء کشورهاي داراي کوههاي جوان بوده بطوريکه هنوز شاهد کوهزائي در منطقة زاگرس و البرز هستيم. اين کوهزائي بر اثر فشار پليتهاي تکتونيکي صورت گرفته که با شکستهاي ناگهاني پوسته و زلزله، به سبب آزاد شدن ناگهاني انرژي ذخيره شده در پوسته در طي ساليان متمادي است. بنابر اين، در چنين منطقة جغرافيائي لازم است وقوع زلزله را جزئي از طبيعت دانسته و در همه جا و هر زمان آمادة وقوع آن بود. يکي از شاخههاي مهندسي نقشهبرداري، ژئودزي بوده که امکان اندازهگيري تغيير شکل زمين را ميسر ساخته که در صورت افزودن اطلاعات در خصوص مقاومت پوسته ميتواند ابزاري قدرتمند در جهت پيشنشانگري زلزله باشد. بدين خاطر ژئودزي و ژئوديناميک جزء بهترين پيشنشانگرهاي زلزله شناخته شدهاند. به علاوه ژئودزي ميتواند از مشاهدات ثقلي جهت تعيين محل گسلها و مرز لايههاي ناپيوستگي در درون زمين استفاده نمايد، که از نظر مهندسي و ساخت و ساز حائز اهميت بالائي است. به علاوه اين علم در بخش دريائي خود (ژئودزي دريائي) ميتواند با اطلاعات از ميزان تغييرات آب، موجب جلوگيري از خسارات ناشي از سونامي، بالا آمدنسطح آب گردد. ژئودزي تنها يکي از گرايشهاي رشتة نقشهبرداري است. يکي ديگر از گرايشهاي نقشهبرداري سنجش از دور است که با به خدمت گرفتن تکنيک ماهوارهاي ميتواند وقوع و يا گسترش خشکسالي، آتشسوزي، سيل و طوفانهاي دريائي را از روزها و هفتهها قبل مشخص ساخته و با اطلاع رساني از نحوة گسترش و پيشرفت اين پديدهها موجبات آمادگي در برابر سانحة طبيعي را فراهم آورد. به علاوه رشتة مهندسي نقشهبرداري داراي گرايش فتوگرامتري بوده که علم اندازهگيري هندسي بدون لمس محسوب گرديده و بدين لحاظ نقش موثر و غير قابل جايگزيني و انکاري را در مستند سازي خسارات ناشي از سوانح طبيعي ايفا مينمايد. و بالاخره رشته مهندسي نقشهبرداري داراي گرايش سيستمهاي اطلاعات مکاني (GIS) بوده که بستر ذخيرة اطلاعات هندسي به منظور افزودن اطلاعات موضوعي مرتبط با زمين در جهت بهينهيابي و مديريت است. توانائيهاي ياد شده نقش و مسئوليت ويژهاي را متوجه رشتة مهندسي نقشهبرداري در خدمت به جامعه خصوصا کاهش خسارات سوانح طبيعي ميسازد.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
